ျမန္မာႏွင့္ ယွဥ္ရမည့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံ ေဘာလုံး အသင္းမ်ား

ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ျမန္မာႏွင့္ ထိုင္းေဘာလံုး အသင္းတို႔ ယဥ္ၿပိဳင္ကစားစဥ္ (ဓာတ္ပံု – စိုင္းေဇာ္ / ဧရာ၀တီ)

စင္ကာပူႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပမည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲ၊ ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို လာမည့္ ေမလထဲ တြင္ က်င္းပမည္ ျဖစ္ရာ စင္ကာပူ ဆီးဂိမ္း၌ ေဒသတြင္း ၁၁ ႏိုင္ငံစလုံး ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖြယ္ ရွိပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ အသင္းမ်ား အေၾကာင္း ျမန္မာေဘာလုံး ပရိသတ္မ်ား မိတ္ဆက္ေပးလိုက္ ပါသည္

စင္ကာပူ

စင္ကာပူသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကြ်န္းဆြယ္ပြဲ (SEAP Games) ေခတ္တြင္ တႀကိမ္ (၁၉၇၃)၊ အေရွ႕ ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲ (SEA Games) တြင္ ႏွစ္ႀကိမ္ (၁၉၈၃ ႏွင့္ ၁၉၉၃) တို႔တြင္ လက္ခံ က်င္းပေပး ခဲ့သည္။ ယခု ၂၀၁၅ ဆီးဂိမ္းမွာ စတုတၳ အႀကိမ္အျဖစ္ စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။

စင္ကာပူ ႏိုင္ငံသည္ မေလးရွားႏိုင္ငံမွ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ခြဲထြက္လာေသာ္လည္း ေဘာလုံး အားကစားနည္း တြင္မူ ဆက္သြယ္လ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ မေလးရွား ေဘာလုံးပြဲမ်ားတြင္ စင္ကာပူ ကလပ္ အသင္းမ်ား၊ စင္ကာပူ လက္ေရြးစင္ အသင္းမ်ား ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္လ်က္ ရွိသည္။

စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ ေဘာလုံးကစားျခင္း ျဖင့္ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းျပဳခဲ့သည့္ ျမန္မာလက္ေရြးစင္ ေဘာလုံးသမား ၀င္းေအာင္ပင္ စင္ကာပူ လက္ေရြးစင္အသင္းတြင္ ပါ၀င္ကစားခဲ့ဖူးသည္။

စင္ကာပူလိဂ္ ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္က်င္းပခဲ့သည္။ စင္ကာပူလိဂ္ဟု ဆိုေသာ္ျငားလည္း ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ အသင္းအမ်ားစုမွာ အေပ်ာ္တမ္း ကလပ္အသင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ေဘာလံုး ေရႊတံဆိပ္ရရန္ ႀကိဳးစားသြားလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။

ထိုင္း

ထုိင္းအသင္းမွာ ဆီးဂိမ္း ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ အေအာင္ျမင္ဆုံး အသင္းျဖစ္သည္။ လက္ရွိခ်န္ပီယံ အသင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ကြ်န္းဆြယ္ၿပိဳင္ပြဲ ေခတ္တြင္မူ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိခဲ့ပါ။ ထုိင္းေဘာလုံး ေအာင္ျမင္ျခင္း မွာ လူငယ္ ေဘာလုံး သမားကေလးမ်ားကို စနစ္တက် ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ႏိုင္ျခင္း ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၆ အာရွ ယူ-၁၆ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၉၇ ကမၻာ့ ယူ-၁၇ ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ဖူး သည္။ ထုိင္းအသင္းမွာ ၂၀၁၅ စင္ကာပူ ဆီးဂိမ္း ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ၿပိဳင္ဘက္အသင္းမ်ားက ဂ႐ုတစိုက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရမည့္ အသင္းတသင္း ျဖစ္သည္။

ဗီယက္နမ္

ဗီယက္နမ္ လက္ေရြးစင္ ေဘာလုံးအသင္းသည္ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲစဥ္က ေတာင္ဗီယက္နမ္ ေဘာလုံး အသင္းကသာ ႏိုင္ငံတကာ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ဘန္ေကာက္ ကြ်န္းဆြယ္ ေဘာလုံးပြဲတြင္ ေရႊတံဆိပ္ ပထမဆုံး ဆြတ္ခူးႏိုင္သည့္ အသင္း ျဖစ္သည္။

၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ ျပန္လည္ေပါင္းစီးမိေသာအခါ ေဘာလုံးအပါအ၀င္ အားက စားနည္းမ်ား ျပန္လည္ တိုးတက္လာသည္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသုိ႔ ေဘာလုံး အားကစားနည္း ေရာက္လာသည္ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ တူသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေဘာလုံးကစားနည္းကို အဂၤလိပ္ အုပ္စိုးသူမ်ားက သယ္ေဆာင္ လာသလို၊ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံသို႔ ျပင္သစ္ကုန္သည္မ်ားက သယ္ေဆာင္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ဗီယက္နမ္လိဂ္ကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္က်င္းပရာ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ အသင္း ၁၂ သင္းျဖင့္ စတင္ခဲ့သည္။ အိမ္ကြင္း၊ အေ၀းကြင္း စနစ္ျဖင့္ ကစားၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတြင္ ေဘာလုံးလုပ္ပြဲမ်ားကို အစိုးရက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိပ္ကြပ္ေနရသည္။

အင္ဒိုနီးရွား

အင္ဒိုနီးရွား ေဘာလုံးေလာကမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ၀ါအႀကီးဆုံး ႏိုင္ငံပင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့ဖလား ေဘာလုံးပြဲတြင္ “Dutch East Indies” အမည္ျဖင့္ ပထမဆုံး ၀င္ ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရသည့္ အာရွကိုယ္စားျပဳ အသင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ဖလားေဘာလုံးပြဲ အတြက္ ဂ်ပန္အသင္းႏွင့္ ကစားရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဂ်ပန္အသင္း ႏႈတ္ထြက္သြားသျဖင့္ ေျခစစ္ပြဲ မကစားရဘဲ ေနာက္ဆုံးအဆင့္၀င္ ကစားရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဟန္ေဂရီ အသင္းကို ၀း၁ ဂိုးျဖင့္ ရႈံးၿပီး ထြက္ခဲ့ရသည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဘာလုံးေလာကထဲသို႔ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ ကြာလာလမ္ပူ ဆီးဂိမ္းက်မွ စတင္၀င္ေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

လာအို

၁၉၅၁ ခုႏွစ္က်မွ လာအိုႏိုင္ငံ ေဘာလုံးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို စတင္ဖြဲ႔စည္းႏိုင္သည္။ ကြ်န္းဆြယ္ႏွင့္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ မရေသးသည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အသင္းႀကီးအတြက္မူ ဖ်က္ျမင္းအသင္း ျဖစ္သည္။

ကေမၻာဒီးယား

ကေမၻာဒီးယား ေဘာလုံးအသင္းမွာ တခ်ိန္က အာရွတန္း၀င္ အသင္းတသင္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကြ်န္းဆြယ္ အားကစားပြဲ၊ ေဘာလုံးၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ေျခစြမ္းမျပႏိုင္ေသာ္လည္း ဖိတ္ေခၚၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္မူ ေျခစြမ္းျပႏိုင္ခဲ့ သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕၏ လမ္းစဥ္အတိုင္း ျပည္တြင္းစစ္မီး အေလာင္ခံရသျဖင့္ ျပာက်ခဲ့ရ သည္။ အားကစားနည္းမ်ားထဲတြင္ ေဘာလုံး အားကစားနည္းလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္မူ ကေမၻာဒီးယား ေဘာလုံးအသင္းမွာ အိမ္ျဖည့္အသင္း အေနအထား ေရာက္ေနသည္။

မေလးရွား

မေလးရွား လက္ေရြးစင္ ေဘာလုံးအသင္းမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အစြယ္ခၽြန္ၿပီး အဆိပ္ရွိသာ ေဘာလုံးအသင္း တသင္းျဖစ္သည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕၏ ေဘာလုံးခရီး လမ္းေၾကာင္း အတုိင္းပင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ေဘာလုံး ကစားနည္းကို အဂၤလိပ္ အုပ္စိုးသူမ်ားက မ်ဳိးေစ့ခ်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က မေလးရွား မဟုတ္ေသးပါ။

“Malaya” အမည္သာ ရွိေသးသည္။ ၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာပင္ မာလာယု ႏိုင္ငံ၌ ေဘာလုံးကစားနည္း ထင္ရွားလာခဲ့သည္။ မာလာယု ႏိုင္ငံေရာက္  တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဥေရာပ မ်ဳိးႏြယ္၀င္မ်ား၊ သီဟိုဠ္သားမ်ားက ေဘာလုံး ကလပ္အသင္းမ်ား ဖြဲ႔စည္း ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ေဘာလုံးအဆင့္အတန္း တိုးတက္မႈမွာ အားကစား ၀ါသနာပါသည့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တန္ကူအဗဒူရာမန္ေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ဖိတ္ေခၚဖလား “မာေဒးကား” ႏွင့္ အာရွလူငယ္ ေရႊဖလား ေဘာလုံး ၿပိဳင္ပြဲတို႔ ေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားၿပိဳင္ပြဲတြင္ အဆင့္ျမင့္ အသင္းတသင္း ျဖစ္သည့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ မွတ္ပုံ တင္ထား သည့္ ေဘာလုံးသမားေပါင္း ၂၀၀၀၀၀ ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ထားသည့္ ေဘာလုံးကလပ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။

ဖိလစ္ပိုင္

ေဘာလုံးကစားနည္းမွာ ယခင္က ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတြင္ လူႀကိဳက္မ်ားေသာ အားကစားနည္း မဟုတ္ပါ။ ေဘာလုံးေနရာတြင္ ဘက္စကက္ေဘာ၊ ေဘ့စ္ေဘာ၊ လက္ေ၀ွ႔၊ ေျပးခုန္ပစ္ စသည့္ အားကစားနည္းတို႔မွာ ဖိလစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံကို စပိန္တို႔ထံမွ အစားထိုးေရာက္ခဲ့သည္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးကလည္း ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ ေဘာလုံးအားကစားနည္းကို ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမၻာ စစ္ႀကီးအတြင္း ဖိလစ္ပိုင္ ေဘာလုံးသမားေကာင္းမ်ား ေသေၾကခဲ့ၾကရသည္။ ေဘာလုံးကြင္းမ်ားမွာ ဗုံးဒဏ္ ေၾကာင့္ ပ်က္စီးကုန္သည္။

ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးေသာအခါ ဖိလစ္ပိုင္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေဘာလုံးကစားနည္းအစား ဘက္စကက္ ေဘာကစားနည္းက ၀င္ေရာက္လာေသာ္လည္း ဖိလစ္ပိုင္ ေဘာလုံးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က စိတ္မပ်က္၊ အားမေလွ်ာ့ဘဲ ေဘာလုံးကစားနည္း ရွင္သန္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

ႀကိဳးစားမႈ၏ အသီးအပြင့္ကို ၁၉၉၁ မနီလာဆီးဂိမ္းတြင္ ခံစားလိုက္ရသည္။ မေလးရွား အသင္းကို ၂း၁ ဂိုးျဖင့္ ႏိုင္လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဖိလစ္ပိုင္ ေဘာလုံးအသင္း၏ စီမံကိန္းကို ကျပားစီမံကိန္းဟု ေခၚရမည္ျဖစ္ သည္။ ဖိလစ္ပိုင္ အမ်ဳိးသားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသူ၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ အမ်ဳိးသမီးတို႔က ေမြးဖြားၿပီး ေဘာလုံး အားကစားနည္းတြင္ ထူးခၽြန္ေသာသူမ်ားကို ဖိလစ္ပိုင္ လက္ေရြးစင္အသင္းတြင္ ထည့္သြင္း ကစားေစျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဘရူႏိုင္း

ဘရူႏိုင္း ႏိုင္ငံ လက္ေရြးစင္ေဘာလုံးအသင္းမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဘာလုံးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဖလား စသည့္တို႔တြင္ အေစာပိုင္းတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း မျပဳခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့ဖလား ေဘာလုံးပြဲ ေျခစစ္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ကလည္း အာရွဖလား ေျခစစ္ပြဲ ၀င္ ခဲ့ေသးသည္။ ႏွစ္ပြဲစလုံး ပထမ အေက်ာ့မွာပင္ ရႈံးနိမ့္ခဲ့သည္။ ဘရူႏုိင္းတြင္ ယခုထက္တိုင္ ေၾကးစား ေဘာလုံးပြဲျဖစ္သည့္ ဘရူႏိုင္းလိဂ္ မရွိေသးပါ။ အေပ်ာ္တမ္းအဆင့္သာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

တီေမာ

အင္ဒိုနီးရွားမွ ခြဲထြက္လာသည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ေၾကးစားလိဂ္ပြဲ မရွိပါ။ ဆီမီးပ႐ို စနစ္ျဖင့္ ေဘာလုံးပြဲမ်ား က်င္းပလ်က္ ရွိသည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဘာလုံးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ တံခြန္စိုက္ၿပိဳင္ပြဲ တိုယုိတာဖလားမွာပင္ ေျခစစ္ပြဲ ၀င္ေနရသည့္ အသင္း ျဖစ္သည္။

ဤသည္တို႔မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္းမွ ျမန္မာႏွင့္ ေဘာလုံးယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္ႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံ၏ ေဘာလုံး ျဖစ္စဥ္မ်ားကို အက်ဥ္းခ်ဳံး တင္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

The post ျမန္မာႏွင့္ ယွဥ္ရမည့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံ ေဘာလုံး အသင္းမ်ား appeared first on ဧရာ၀တီ.